مبین متصلمبین متصل به لفظ رافع اجمال لفظ مجمل، و متصل به آن اطلاق می‌شود. ۱ - تعریف«مبین» یا «قرینه» لفظی است که دلالتش واضح باشد و اجمال لفظ مجمل را بیان و روشن کند. در صورتی که این لفظ ، متصل به مجمل باشد، آن را «مبین متصل» یا « قرینه متصل » می‌نامند؛ مانند (کلوا واشربوا حتی یتبین لکم الخیط الابیض من الخیط الاسود من الفجر). ۲ - بررسی آیهدر این آیه ، «من الفجر» بیان تبین و تمایز خیط ابیض از خیط اسود است و اگر این بیان نبود، آیه بر اجمال خود باقی می‌ماند. ۳ - دیدگاه زرکشیزرکشی به این نکته اشاره می‌کند که قرینه متصل، گاهی سبب تعین معنایی می‌شود که اگر این قرینه در بین نبود کلام ، حمل بر معنایی غیر از آن معنا می‌شد، در این صورت «تخصیص» و «تاویل» گفته می‌شود، مثل: «وحرم الربا» در آیه: (واحل الله البیع وحرم الربا) که عمومیت حلیت بیع را- که شامل بیع ربوی هم می‌شود- به بیع غیر ربوی محدود می‌کند، و اگر این قرینه در بین نبود بیع، حمل بر عموم می‌شد. ۴ - تعریف بیانو گاهی این قرینه فقط سبب آشکار شدن مراد از لفظ می‌شود، که در این صورت «بیان» نامیده می‌شود، مثل: «من الفجر» در آیه : (حتی یتبین لکم الخیط الابیض من الخیط الاسود من الفجر) که اگر این قرینه در بین نبود مفهوم آیه بر اجمال و ابهام خود باقی می‌ماند. [۷]
کمالی دزفولی، علی، قرآن ثقل اکبر، ص۲۰۲.
۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگنامه علوم قرآن، برگرفته از مقاله«مبین متصل». |